ایستگاه متروی وکیل الرعایای شیراز تماشایی است
همشهری آنلاین– رابعه تیموری:وقتی وکیل الرعایای خوش‌ذوق و هنردوست تصمیم گرفت در انتهای راسته شمشیرگرهای شیراز حمام، مسجد و بازاری بسازد که هنر معماری ایرانی – اسلامی را به رخ معماران مدرن ینگه دنیا بکشد، از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی امروز اثری نبود که کاربران خبر سر برآوردن این شاهکارهای معماری در سرزمین پارسی را هزاران بار توییت و پست و استوری کنند تا این اتفاق خوشایند خیلی زود به گوش همه عالم برسد، اما وصف معماری شگفت‌انگیز ایستگاه متروی وکیل الرعایای شیراز که در میانه دهه ٩٠ و حدود ٣ سده پس از بازار و مسجد و حمام وکیل ساخته شده، در فضای مجازی آنقدر دهان به دهان چرخیده که مدتی طولانی ترند روز و جزء اخبار وایرال شده شبکه‌های اجتماعی بوده است. سازه و سقف این بنای تازه ساز پر آوازه که به آراستگی بر دامن خیابان پربروبیای زند شیراز نشسته، به ثبت ملی رسیده است:
نمادهای آجری
در میانه خیابان زند جا خوش کرده است. نمای بیرونی ساده سنگ پوشش به شکل و شمایل ساختمان‌های تاریخی کهنسالی که در گوشه کنار بلوار زند دلبری می‌کنند شباهتی ندارد، اما بعد از گذر از کافه‌ها، گالری‌های نقاشی و فروشگاه‌های مدرنی که در طبقات همسطح به‌دنبال هم ردیف شده‌اند، در دالان‌های پیچ در پیچ مترو یکباره سادگی معماری فاخر دوران زندیه با همه نشانه‌های خوشایندش رخ نشان می‌دهد. در سرتاسر این دالان‌های تو در تو صدای تیز و بلند قطار شهری خط یک شیراز به گوش می‌رسد که ریل‌های طولانی آهنینش مانند بستری کشدار در امتداد دالان‌های ایستگاه گسترده شده است. قطار پر واگن و دورودرازی که بی‌وقفه و منظم بر روی خطوط ریل به پیش می‌رود، برجسته‌ترین عنصر مدرنی است که لابه لای ساخت‌وساز دوره زندیه پیچ‌وتاب می‌خورد. آجرهای ختایی به‌کار رفته در سقف جزیره‌ای و مواج دالان‌های ایستگاه منظم و بی‌طرح و نقش کنار هم نشسته‌اند، اما تنها عناصری که خم و انحناهای سقف را به وجود آورده‌اند همین ردیف‌های ساده آجری هستند. آجرهای ختایی، نسوز و سوخته بدنه و دیوارهای ایستگاه هم، به همان سبک و سیاق آجرکاری بی‌نقش و نگار بازار و مسجد وکیل بی‌فاصله و به موازات یکدیگر چیده شده‌اند، ولی با آن که از کاشی‌کاری‌ها و مقرنس کاری‌های این بناها بی‌بهره هستند، جلوه‌گری نجیبانه و بی‌پیرایه‌ای دارند.
نقالان بی‌صدا
دهانه‌های قوسی شکل ورودی‌های ایستگاه بدون ستون و تکیه گاه برقرار مانده‌اند، اما ستون‌های آجرکاری شده قطوری که سنگینی این سازه عریض‌وطویل را به دوش می‌کشند، در میانه ایستگاه حکم دیوار حمالی خوش تراش و متفاوت را دارند. در امتداد این دیوار ستون‌های فلزی قیف مانند وارونه‌ای که به‌دنبال هم ردیف شده‌اند، هم گذر از دوره حکمروایی خشت و آجر در معماری ایرانی را یادآوری می‌کنند و هم میدان‌داری فلزات زمخت در بناهای امروزی را به تصویر می‌کشند. در همه این نقالی‌ها هم رویه بدون رنگ و زنگ‌زده این قیف‌های فلزی، گذر زمان‌بر فرهنگ و تاریخ این شهر کهن را به‌خاطر می‌آورند. مهرداد ایروانیان، طراح و سازنده خوش‌ذوق این سازه متفاوت اگر چه با به‌کار بردن شمعدان‌های آهنی در دیواره‌های آجر نما، مصالح سنتی و امروزی را به هوشمندی تلفیق و ترکیب کرده، اما اوج این همنشینی سنت و مدرنیته در قرار گرفتن ستون‌های بکر و قدیمی قلب ایستگاه در همسایگی ستون‌های بتونی سازه متبلور شده است. این ستون‌ها در هنگام ساخت سازه پدیدار شده‌اند و ایروانی به هوشمندی خلاقانه آنها را بکر و دست‌نخورده حفظ کرده تا برای معماری کهن و ریشه‌دار شهر شیراز امانتداری را تمام‌وکمال به‌جا آورد.
فضایی خوشامدگو
فضای ساده و فاخر متروی وکیل الرعایا که به ظرافت و زیبایی معماری امروز شهر شیراز را به دوران حکمروایی خاندان زندیه پیوندزده‌اند، با هر صفیر قطار شهری در دل دالان‌های آجرنمای ایستگاه، گردشگران این شهر کهن را به ورق زدن تاریخ شیراز و بازدید از بناهای کهنی که در همسایگی ایستگاه قد کشیده‌اند دعوت می‌کنند. چاشنی این فراخوان نجیبانه بی‌هیاهو هم آرامش دلنشینی است که در فضای ایستگاه جریان دارد و به گردشگران در بدو ورودشان خوشامد می‌گوید.
در رقابت با ایستگاه‌های علیشیر نوایی و مشیرب
تعدادی از کاربران فضای مجازی خاص بودن ایستگاه متروی وکیل الرعایا را با معماری سنتی ایستگاه علیشیر نوایی تاشکند قیاس کرده‌اند و عده‌ای آن را به ایستگاه مشیرب شباهت کرده‌اند که در قلب دوحه قطر تلفیق هنرمندانه معماری مدرن و سنتی را به نمایش گذاشته است، اما پهلو زدن معماری و شکل و شمایل ایستگاه وکیل الرعایا به ایستگاه‌هایی که عنوان زیباترین ایستگاه‌های دنیا را یدک می‌کشند، تنها دلیلی نیست که نام آن را به ترند روز تبدیل کرده، بلکه نقب زدن این اثر فاخر مهرداد ایروانیان به تاریخ و هنر سرزمین‌مان آن را به یکی از مکان‌های موردتوجه کاربران فضای مجازی تبدیل کرده است.
بیشتر بخوانید:بافت تاریخی شیراز در وعده‌ها گم شد
منبع :همشهری آنلاین