تلسکوپ هابل یک سیاهچاله بزرگ سرگردان را کشف کرد
به گزارش ایسنا، مانند صحنهای از یک فیلم علمی-تخیلی، ستارهشناسان با استفاده از تلسکوپهای ناسا «آروارههای فضایی» را پیدا کردهاند.
به نقل از ناسا، در فاصله ۶۰۰ میلیون سال نوری از زمین در اعماق فضای سیاهرنگ بین ستارهها، هیولایی نامرئی کمین کرده است و هر ستاره سرگردانی را که به سمت آن سقوط میکند، میبلعد. این سیاهچاله موذی حضور خود را در یک رویداد اختلال جزر و مدی که به تازگی شناسایی شده است، آشکار کرد. در آنجا یک ستاره از هم پاشید و در یک انفجار تابشی دیدنی بلعیده شد. این رویدادهای اختلال مانند کاوشگرهای قوی فیزیک سیاهچالهها هستند و شرایط لازم را برای پرتاب فورانها و بادها هنگامی که یک سیاهچاله در حال بلعیدن یک ستاره است، آشکار میکنند و توسط تلسکوپها به عنوان اجرام درخشان دیده میشوند.
این رویداد جزر و مدی جدید که AT2024tvd نام دارد، به ستارهشناسان کمک کرد تا با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل ناسا، یک سیاهچاله غولپیکر سرگردان را شناسایی کنند. مشاهدات مشابه دیگر از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا و تلسکوپ آرایه بسیار بزرگ NRAO نیز نشان داد که این سیاهچاله از مرکز کهکشان منحرف شده است.
جالب اینجاست که این سیاهچاله با جرم یک میلیون خورشید دقیقاً در مرکز کهکشان میزبان و جایی که معمولا سیاهچالههای کلانجرم یافت میشوند، قرار ندارد و به طور فعال مواد اطراف را میبلعد. از تقریبا ۱۰۰ رویداد اختلال جزر و مدی که تاکنون طی بررسیهای نوری آسمان ثبت شدهاند، این اولین باری است که یک اختلال جزر و مدی با جابهجایی مکان شناسایی شده است. بقیه موارد با سیاهچالههای مرکزی کهکشانها مرتبط هستند.
در واقع، در مرکز کهکشان میزبان یک سیاهچاله کلانجرم متفاوت با وزن ۱۰۰ میلیون برابر جرم خورشید وجود دارد. دقت نوری هابل نشان میدهد که اختلال جزر و مدی تنها ۲۶۰۰ سال نوری از سیاهچاله بزرگ در مرکز کهکشان فاصله داشته است. این تنها یک دهم فاصله بین خورشید ما و سیاهچاله کلانجرم مرکز کهکشان راه شیری است.
این سیاهچاله بزرگتر با جذب گاز در حال سقوط، انرژی از خود ساطع میکند و به عنوان یک هسته کهکشانی فعال طبقهبندی میشود. به طرز عجیبی، این دو سیاهچاله بسیار بزرگ در یک کهکشان وجود دارند، اما از نظر گرانشی به عنوان یک جفت به یکدیگر وابسته نیستند. سیاهچاله کوچکتر ممکن است در نهایت به صورت مارپیچی به مرکز کهکشان برود تا با سیاهچاله بزرگتر ادغام شود، اما در حال حاضر به قدری از هم فاصله دارند که نمیتوانند از نظر گرانشی به هم وابسته باشند.
یک اختلال جزر و مدی زمانی اتفاق میافتد که یک ستاره در حال سقوط توسط نیروهای جزر و مدی گرانشی بزرگ یک سیاهچاله کشیده میشود. بقایای خردشده ستاره به مدار دایرهای اطراف سیاهچاله کشیده میشوند. این امر، شوکها و جریانهای خروجی با دمای بالا را به همراه دارد که میتوان آنها را در نور ماوراءبنفش و مرئی مشاهده کرد.
«یوهان یائو»، پژوهشگر ارشد این پروژه از «دانشگاه کالیفرنیا برکلی» گفت: AT2024tvd اولین اختلال جزر و مدی با انحراف زمانی ثبتشده توسط بررسیهای نوری آسمان است و امکان کشف این جمعیت گریزان از سیاهچالههای سرگردان را با بررسیهای آینده آسمان فراهم میکند. نظریهپردازان تاکنون توجه زیادی به این اختلالات همراه با انحراف زمانی نکردهاند. من فکر میکنم این کشف دانشمندان را ترغیب میکند تا به دنبال نمونههای بیشتری از این نوع رویداد باشند.
این پژوهش در «The Astrophysical Journal Letters» به چاپ رسید.
انتهای پیام
منبع ایسنا