از نامرتبی دندان تا مشکلات گوارشی: چگونه ارتودنسی سلامت شما را تضمین می‌کند؟

شاید در نگاه اول، ارتودنسی تنها یک راهکار زیبایی برای ردیف کردن دندان‌ها به نظر برسد. اما واقعیت این است که فواید این شاخه از دندانپزشکی فراتر از داشتن یک لبخند زیباست. جالب است بدانید که مبحث ارتودنسی، به ویژه در شهر ساری، به دلیل شیوع بیشتر مشکلات فکی و دندانی در میان مردم این منطقه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که جلوزدگی فک پایین (ماندیبولار پروگناتیسم) در میان جمعیت شمال کشور به نسبت سایر مناطق بیشتر دیده می‌شود و این موضوع باعث شده تا ارتودنسی ساری به یک نیاز در این شهر تبدیل شود.

 ناهنجاریهای فکی می‌تواند علاوه بر مشکلات زیبایی، در جویدن، صحبت کردن و تنفس نیز اختلال ایجاد کند. به همین دلیل، ارتودنسی می‌تواند تاثیرات شگرفی بر سلامت کلی بدن داشته باشد و از بروز بسیاری از مشکلات جدی جلوگیری کند. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این درمان و تاثیرات آن بر سلامت فرد می‌پردازیم.

درمان مشکلات گوارشی با استفاده از ارتودنسی

ارتودنسی و مشکلات گوارشی

نامرتبی دندان‌ها تنها یک مشکل ظاهری نیست. دندان‌های کج و نامنظم می‌توانند باعث بروز مشکلات متعددی شوند که به طور مستقیم بر سلامت دهان و دندان و حتی سلامت عمومی بدن تاثیر می‌گذارند. این مشکلات عبارتند از:

• مشکلات بهداشت دهان و دندان: دندان‌های نامرتب به سختی تمیز می‌شوند و پلاک و جرم روی آن‌ها تجمع پیدا می‌کند. این امر خطر ابتلا به پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان را افزایش می‌دهد.
• مشکلات جویدن: دندان‌های نامرتب نمی‌توانند به درستی با یکدیگر تماس داشته باشند و این امر می‌تواند باعث ایجاد مشکل در جویدن غذا شود. خوب جویده نشدن غذا می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی شود.
• مشکلات گفتاری: در برخی موارد، نامرتبی دندان‌ها می‌تواند باعث ایجاد مشکل در تلفظ برخی از حروف شود.
• درد فک و سردرد: دندان‌های نامرتب می‌توانند باعث ایجاد فشار بیش از حد بر روی مفصل فکی-گیجگاهی (TMJ) شوند. این فشار می‌تواند منجر به درد فک، سردرد و حتی گردن درد شود.

آمار و ارقام: تاثیر ارتودنسی بر سلامت جامعه

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ارتودنسی می‌تواند تاثیرات مثبتی بر سلامت جامعه داشته باشد. در اینجا به برخی از این آمار و ارقام اشاره می‌کنیم:

• کاهش پوسیدگی دندان: تحقیقات نشان داده است که ارتودنسی می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را تا 30 درصد کاهش دهد. این امر به دلیل سهولت تمیز کردن دندان‌های ردیف شده و کاهش تجمع پلاک و جرم است.
• بهبود سلامت لثه: ارتودنسی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را تا 40 درصد کاهش دهد. این امر به دلیل کاهش التهاب لثه و بهبود بهداشت دهان و دندان است.
• کاهش مشکلات گوارشی: ارتودنسی می‌تواند مشکلات جویدن را بهبود بخشد و در نتیجه به هضم بهتر غذا کمک کند. این امر می‌تواند منجر به کاهش مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه، نفخ و یبوست شود.
• بهبود کیفیت زندگی: مطالعات نشان داده است که ارتودنسی می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد. این امر به دلیل افزایش اعتماد به نفس، بهبود ظاهر و کاهش مشکلات جسمی است.

کدام دندان‌ها و ناهنجاری‌ها باعث مشکلات گوارشی می‌شوند؟

ارتودنسی تنها به مرتب کردن دندان‌های کج و نامنظم محدود نمی‌شود. در این روش درمانی، موقعیت و اندازه فک‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. چرا که اگر فک‌ها در موقعیت مناسبی قرار نداشته باشند، فرایند جویدن به درستی انجام نمی‌شود و به دنبال آن، مشکلات گوارشی بروز می‌کنند. در ادامه، حالت‌هایی که مانع از جویدن صحیح غذا می‌شوند را بررسی می‌کنیم:

• دیپ بایت (Deep Bite): زمانی که دندان‌های پیشین فک بالا و پایین بیش از حد معمول همپوشانی داشته باشند، اصطلاحاً “دیپ بایت” رخ می‌دهد. به طور معمول، این همپوشانی باید بین دو تا سه میلی‌متر باشد. همپوشانی بیش از حد دندان‌ها می‌تواند به بافت لثه آسیب برساند و باعث سایش بین دندان‌ها شود. مهم‌تر از همه، دندان‌های در موقعیت دیپ بایت در جویدن غذا دچار مشکل می‌شوند.
• اپن بایت (Open Bite): در این حالت، فاصله قابل توجهی بین دندان‌های پیشین فک بالا و پایین وجود دارد. افراد مبتلا به اپن بایت در وهله اول در گاز زدن مواد غذایی دچار مشکل می‌شوند. معمولاً دندان‌های عقبی به درستی روی هم قرار می‌گیرند، اما دندان‌های جلویی فاصله‌ای حدود 5 میلی‌متر تا یک سانتیمتر دارند.
• وجود فضای خالی بین دندان‌ها (Spacing): این فضای خالی ممکن است به دلیل از دست دادن دندان یا حرکت دندان‌ها ایجاد شده باشد. در این حالت نیز، جویدن غذا به درستی صورت نمی‌گیرد و مشکلات گوارشی ایجاد می‌شود.
• ناقرینگی دندان‌ها: اگر هنگام لبخند زدن، دندان‌ها به صورت متقارن روی هم قرار نگیرند، انجام ارتودنسی ضروری است. عدم تقارن دندان‌ها نه تنها بر زیبایی تاثیر می‌گذارد، بلکه در جویدن غذا نیز اختلال ایجاد می‌کند.
• کج بودن دندان‌ها: کج بودن دندان‌ها یکی از اصلی‌ترین دلایل انجام ارتودنسی است. دندان‌های کج، رعایت بهداشت دهان و دندان را دشوارتر کرده و افراد معمولاً دچار پوسیدگی می‌شوند. از بین رفتن زودهنگام دندان‌ها نیز یکی دیگر از عوامل بازدارنده در جویدن صحیح غذاست. از طرفی، عدم رعایت بهداشت دندان‌ها ممکن است منجر به بیماری‌های لثه شود. گاهی این بیماری‌ها به حدی خطرناک می‌شوند که باعث لق شدن دندان‌های سالم و در نهایت از دست رفتن آن‌ها می‌گردند.

انواع ارتودنسی برای رفع مشکلات گوارشی

ارتودنسی به طرق مختلفی می‌تواند به حل مشکلات گوارشی کمک کند. انتخاب نوع مناسب ارتودنسی بسته به ناهنجاری‌های دندانی و شرایط فردی می‌تواند تأثیر زیادی بر نتایج درمان داشته باشد. در ادامه، برخی از انواع رایج ارتودنسی را بررسی می‌کنیم:

1. ارتودنسی ثابت: این روش شامل استفاده از براکت‌های فلزی یا سرامیکی است که به دندان‌ها چسبانده می‌شوند. سیم‌ها به این براکت‌ها متصل شده و فشار لازم را بر روی دندان‌ها وارد می‌کنند تا آن‌ها به آرامی به موقعیت صحیح خود برگردند. ارتودنسی ثابت یکی از مؤثرترین روش‌ها برای اصلاح ناهنجاری‌های جدی دندانی و فکی است.
2. ارتودنسی متحرک: این نوع ارتودنسی می‌تواند شامل تام‌های متحرک یا بهترین حالت اقبال (اینویزر) باشد. این ابزارها به صورت متحرک هستند و فرد می‌تواند آن‌ها را در زمان‌های خاصی از روز درآورد. ارتودنسی متحرک معمولاً برای تصحیح ناهنجاری‌های خفیف‌تر و برای بیماران جوان‌تر استفاده می‌شود.
3. ارتودنسی نامرئی: این روش از انواع مختلفی از آلیاژهای شفاف یا پلاستیکی (اینویزیون) استفاده می‌کند که به راحتی بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد. این نوع ارتودنسی برای کسانی که به دقت ظاهری خود اهمیت می‌دهند، ایده‌آل است و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که ارتودنسی را بدون جلب توجه انجام دهند.
4. ارتودنسی فک جلو (چرخش فک): در مواردی که ناهنجاری‌های فکی وجود دارد، ممکن است نیاز به استفاده از ابزارهای مخصوصی برای اصلاح وضعیت فک باشد. این روش معمولاً در سنین پایین‌تر و در زمان رشد استخوان‌ها کاربرد دارد و می‌تواند به بهبود شدید مشکلات گوارشی کمک کند.

علاوه بر مزایای مستقیم ارتودنسی بر سلامت دهان و دندان و تسهیل جویدن غذا، باید به هزینه‌های پنهان دندان‌های نامرتب نیز توجه کرد. مشکلات جویدن ممکن است منجر به مشکلات گوارشی جدی‌تر، دردهای فکی و حتی هزینه‌های درمانی اضافی در آینده شود. در مقایسه، هزینه اولیه ارتودنسی یک سرمایه گذاری بلند مدت در سلامتی است که می‌تواند از هزینه‌های بسیار بیشتر در دراز مدت جلوگیری کند. هزینه های ارتودنسی در برابر هزینه های پنهان معقول است. در مقاله  مقایسه هزینه‌های پنهان دندان‌های نامرتب با هزینه ارتودنسی بطور کامل این هزینه ها پوشش داده شده است.

مراقبت‌های پس از ارتودنسی

پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی، مراقبت از دندان‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. دندان‌ها در طول درمان به دلیل وجود براکت‌ها و سیم‌ها بسیار حساس‌تر می‌شوند. به همین دلیل، حداقل به مدت 6 ماه پس از درمان، باید دقت بیشتری در استفاده و مراقبت از دندان‌های خود داشته باشید.

نظافت و مراقبت از دندان‌های ارتودنسی مهم‌ترین نکته‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد. این نکته شامل مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و فرآورده‌های مخصوص بهداشت دهان است. اگر به تمامی این موارد توجه کنید، به زودی می‌توانید از مزایای ارتودنسی بهره‌مند شوید. یکی از تأثیرات مثبت ارتودنسی این است که جویدن غذا برای شما راحت‌تر می‌شود و در نتیجه می‌توان امیدوار بود که مشکلات گوارشی تا حد زیادی بهبود پیدا کنند.