ناسا، قربانی کشمکش میان ترامپ و ماسک
به گزارش ایسنا، ناسا درخواست بودجه‌ای به کنگره ارائه کرده که در آن، بودجه پروژه‌های علمی تقریبا به نصف کاهش یافته است. بر اساس این طرح، ۴۰ ماموریت علمی که برخی از آن‌ها در حال توسعه و برخی دیگر در حال اجرا در فضا هستند، ممکن است متوقف شوند.
به نقل از بی‌بی‌سی، رئیس‌جمهور تهدید کرده است که قراردادهای فدرال با شرکت ایلان ماسک یعنی اسپیس‌ایکس را لغو خواهد کرد. ناسا برای تامین تجهیزات و سرنشینان ایستگاه فضایی بین‌المللی به موشک‌های «فالکون ۹» این شرکت وابسته است. همچنین، ناسا می‌خواهد از موشک «استارشیپ» اسپیس‌ایکس برای اعزام فضانوردان به ماه و در آینده به مریخ استفاده کند.
دکتر سیمیون باربر (Simeon Barber)، دانشمند فضایی در دانشگاه اوپن، اعلام کرد که این عدم اطمینان تاثیر دل‌سردکننده‌ای بر برنامه فضایی سرنشین‌دار ناسا داشته است.
او می‌گوید: رفتارهای منحصربه‌فرد، تصمیمات ناگهانی و تغییر مسیرهای پیاپی که در هفته گذشته شاهد بودیم، بنیان‌هایی را که روی آن آرزوهای‌مان را می‌سازیم، تضعیف می‌کند. علم و اکتشافات فضایی نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و همکاری میان دولت، شرکت‌ها و نهادهای علمی است.
فراتر از اختلاف میان رئیس‌جمهور و آقای ماسک، نگرانی‌هایی درباره کاهش‌های عمیق بودجه ناسا مطرح شده که از سوی کاخ سفید درخواست شده‌اند. تمام بخش‌ها هدف کاهش بودجه قرار گرفته‌اند، به جز برنامه اعزام فضانوردان به مریخ که افزایش ۱۰۰ میلیون دلاری بودجه دریافت کرده است.
به گفته کیسی دریِر (Casey Dreier)، رئیس سیاست‌گذاری فضایی در انجمن سیاره‌ای مستقر در پاسادنا که حامی اکتشافات فضایی است، این کاهش‌های احتمالی «بزرگ‌ترین بحران در تاریخ برنامه فضایی ایالات متحده» به‌شمار می‌روند.
ناسا اعلام کرده است که درخواست کاهش بودجه کلی این سازمان به میزان حدود یک‌چهارم، با هدف «هماهنگ‌سازی سبد علم و فناوری آن با ماموریت‌های ضروری برای اکتشاف ماه و مریخ» انجام شده است.
دکتر آدام بیکر (Adam Baker)، تحلیل‌گر فضایی در دانشگاه کرنفیلد، به بی‌بی‌سی گفته است که اگر این پیشنهادها به تصویب کنگره برسد، تمرکز آژانس به‌طور بنیادین تغییر خواهد کرد.
او می‌گوید: رئیس‌جمهور ترامپ، ناسا را برای دو هدف بازتعریف کرده: فرود فضانوردان بر ماه قبل از چین، و کاشتن پرچم آمریکا بر سطح مریخ. سایر اهداف در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
رئیس‌جمهور ترامپ، ناسا را برای دو هدف بازتعریف کرده: فرود فضانوردان بر ماه قبل از چین، و کاشتن پرچم آمریکا بر سطح مریخ. سایر اهداف در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
حامیان این پیشنهادها می‌گویند بودجه پیشنهادی کاخ سفید، برای نخستین بار از زمان پروژه‌های آپولو در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی، هدف روشنی به ناسا داده است؛ زمانی که هدف، پیشی‌گرفتن از اتحاد جماهیر شوروی در رسیدن به ماه بود.
منتقدان ناسا معتقدند این آژانس به نهادی پرهزینه، بی‌تمرکز و بوروکراتیک تبدیل شده که همواره در اجرای ماموریت‌های فضایی خود از بودجه تعیین‌شده فراتر می‌رود و منابع مالی مالیات‌دهندگان را هدر می‌دهد.
یکی از نمونه‌های بارز این مسئله، موشک جدید ناسا با نام سامانه پرتاب فضایی (SLS) است که برای بازگرداندن فضانوردان آمریکایی به ماه طراحی شده است. توسعه این موشک با تاخیرهای زیاد همراه بوده و هزینه پرتاب هر ماموریت آن به ۴.۱ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که سیستم مشابه شرکت اسپیس‌ایکس، یعنی «استارشیپ»، به دلیل طراحی قابل‌بازیافت آن، تنها حدود ۱۰۰ میلیون دلار برای هر پرتاب هزینه دارد. شرکت فضایی جف بزوس، بلو اوریجین، نیز برای موشک پیشنهادی خود، «نیو گلن»، وعده صرفه‌جویی مشابهی داده است.
در نتیجه، مطابق پیشنهادهای کاخ سفید، موشک سامانه پرتاب‌های فضایی کنار گذاشته خواهد شد تا «استارشیپ» و «نیو گلن» جایگزین آن شوند. اما سه پرتاب آزمایشی اخیر «استارشیپ» موفقیت‌آمیز نبوده‌اند و «بلو اوریجین» نیز به‌تازگی آزمایش‌های خود بر موشک ماه‌نوردش را آغاز کرده است.
دکتر باربر هشدار می‌دهد که نگرانی این است که ناسا از چاله به چاه بیفتد. توسعه این جایگزین‌ها برای سامانه پرتاب فضایی از سوی ایلان ماسک و جف بزوس سرمایه‌گذاری می‌شود.
اگر آن‌ها علاقه خود به این پروژه را از دست بدهند یا اسپیس‌ایکس و بلو اوریجین اعلام کنند که برای ادامه توسعه به پول بیشتری نیاز دارند، این کنگره خواهد بود که باید بودجه بیشتری در اختیارشان بگذارد.
بزرگ‌ترین نگرانی، به گفته دکتر باربر، از دست رفتن ۴۰ ماموریت علمی برای اکتشاف سایر سیارات و رصد تغییرات اقلیمی زمین از فضا است. بسیاری از این ماموریت‌ها با همکاری شرکای بین‌المللی انجام می‌شود.
او می‌گوید: اینکه چیزی را که با این همه تلاش ساخته‌ایم، با یک ضربه بولدوزر خراب کنند، آن هم بدون هیچ برنامه‌ای برای بازسازی، بسیار تأسف‌برانگیز است.
پروژه‌هایی که در معرض لغو قرار دارند، شامل ده‌ها ماموریت سیاره‌ای هستند که برخی از آن‌ها در فضا در حال اجرا هستند و هزینه‌های توسعه و پرتاب آن‌ها از قبل پرداخت شده؛ درحالی‌که صرفه‌جویی پیشنهادی تنها مربوط به هزینه‌های عملیاتی جزئی است.
دو همکاری مهم با آژانس فضایی اروپا (ESA) نیز در خطر هستند:. مورد اول، طرح جاه‌طلبانه‌ای برای بازگرداندن نمونه‌های سنگ مریخی جمع‌آوری‌شده توسط مریخ‌نورد «استقامت» ناسا به زمین است و دیگری، ماموریتی برای اعزام مریخ‌نورد «روزالیند فرانکلین» اروپا برای جست‌وجوی نشانه‌های حیات گذشته در مریخ است.
پروفسور سِر مارتین سویتینگ (Sir Martin Sweeting),، رئیس شرکت فضایی بریتانیایی Surrey Satellite Technology Ltd می‌گوید که اگرچه این تحولات «ناخوشایند» هستند، اما ممکن است فرصت‌هایی برای اروپا به‌وجود آورند تا نقش مستقلی در اکتشافات فضایی ایفا کند.
او به بی‌بی‌سی گفت: شاید ما بیش از حد به ناسا، این بازیگر بزرگ، وابسته شده بودیم. این فرصتی است برای بازنگری در اینکه اروپا چگونه می‌خواهد توازن بهتری در فعالیت‌های فضایی خود ایجاد کند.
اما در کوتاه‌مدت، اروپا بیشتر ضرر خواهد کرد. علاوه بر پروژه‌های بازگرداندن نمونه‌های مریخ و مریخ‌نورد اروپا، دسترسی این قاره به ایستگاه فضایی بین‌المللی ممکن است کاهش یابد و کاهش بودجه ناسا می‌تواند کمک‌های گسترده این آژانس به پروژه «دروازه ماه» (Lunar Gateway) را نیز متوقف کند. این پروژه قرار است ایستگاهی بین‌المللی در مدار ماه باشد.
آژانس فضایی اروپا (ESA) اخیراً در استراتژی خود اعلام کرده که به دنبال ایجاد توانایی فضایی مستقل‌تر و حفظ همکاری قوی، معتبر و مطلوب با دیگر آژانس‌های فضایی جهان است . این یعنی حتی بدون ناسا نیز به این هدف ادامه خواهد داد.
برنامه‌های متعدد رصد زمین فعلی و پیشنهادی نیز در فهرست کاهش بودجه قرار دارند.
دکتر بیکر به بی‌بی‌سی گفته است: توانایی ما برای پیش‌بینی تاثیر تغییرات اقلیمی و مقابله با آن‌ها ممکن است به‌شدت کاهش یابد. خاموش‌کردن این سامانه هشدار اولیه، چشم‌اندازی ترسناک است.
پیشنهادهای بودجه هنوز توسط کنگره تصویب نشده‌اند. کیسی دریر از انجمن سیاره‌ای به بی‌بی‌سی گفته که بسیاری از جمهوری‌خواهان در دیدارهای خصوصی با لابی‌گران اعلام کرده‌اند که آماده‌اند به این کاهش‌ها رأی منفی دهند. با این حال، آقای دریر نگران است که بن‌بست سیاسی باعث شود هیچ بودجه‌ای تصویب نشود. در این صورت، احتمال دارد بودجه کاهش‌یافته کاخ سفید به‌طور موقت اجرا شود و سپس به‌راحتی قابل بازگشت نباشد؛ زیرا وقتی مأموریت‌های فضایی متوقف شوند، راه‌اندازی مجدد آن‌ها بسیار دشوار یا حتی غیرممکن خواهد بود.
انتهای پیام
منبع ایسنا
