منتظر یک انفجار عظیم باشید | یک بمب زمانی کیهانی در نزدیکی ما شناسایی شد!

همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: اخترشناسان دانشگاه وارویک یک سیستم دوگانه نادر از دوستاره کوتوله سفید را در فاصله ۱۵۰ سال نوری از زمین کشف کرده‌اند که در حال حرکت به سمت انفجار سوپرنوا نوع ۱a هستند. این انفجار که تا ۱۰ برابر درخشان‌تر از ماه خواهد بود می‌تواند در آینده‌ای بسیار دور تأثیرات زیادی بر روی کیهان بگذارد. این کشف نه‌تنها نظریات علمی قبلی را تایید می‌کند، بلکه می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر بفهمیم این انفجارهای کیهانی چگونه برای اندازه‌گیری فاصله‌ها در سرتاسر جهان استفاده می‌شوند.

یک دوگانه ستاره‌ای نادر

دانشمندان دانشگاه وارویک سیستم ستاره‌ای دوتایی نادر و بزرگی را کشف کرده‌اند که تنها ۱۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این دوستاره، جفتی از ستارگان کوتوله سفید هستند که در مدار بسیار نزدیکی به‌دور یکدیگر می‌چرخند و به‌زودی در نهایت به هم برخورد می‌کنند و به‌صورت سوپرنوا نوع ۱a منفجر خواهند شد. زمانی که این انفجار اتفاق بیفتد، پیش‌بینی می‌شود تا ۱۰ برابر درخشان‌تر از ماه کامل در آسمان شب بدرخشد.

بیشتر بخوانید :

• مفاهیم: کوتوله سفید چیست؟

• ساخت بزرگ‌ترین تلسکوپ نوری جهان

شمع‌های استاندارد و یک انفجار منحصربه‌فرد!

سوپرنواهای نوع ۱a انفجار هایی منحصربه‌فرد! هستند که دانشمندان از آنها به‌عنوان “شمع‌های استاندارد” برای اندازه‌گیری فاصله‌ها در سرتاسر کیهان استفاده می‌کنند. این انفجارها زمانی رخ می‌دهند که یک کوتوله سفید، هسته متراکم به‌جامانده از مرگ یک ستاره، بیش از حد جرم جذب می‌کند و ناپایدار می‌شود و منفجر می‌شود.

دو کوتوله سفید، یک سرنوشت مشترک

دانشمندان سال‌ها فرض می‌کردند بیشتر سوپرنواهای نوع ۱a از سیستم‌هایی با دو کوتوله سفید که به هم نزدیک‌اند، منشاء می‌گیرند. در این سیستم‌های نادر، ستاره سنگین‌تر به‌تدریج از ستاره همتای خود ماده می‌کشد. با افزایش جرم، یکی یا هر دوستاره در نهایت منفجر می‌شوند.

این کشف جدید که در نشریه Nature Astronomy منتشر شد، نخستین مشاهده تأییدشده از چنین سیستمی است و این کشف در نزدیکی کهکشان ما انجام شده است.

چگونگی مراحل کشف این سیستم

جیمز مندی، محقق دکتری در دانشگاه وارویک و رهبر این تحقیق می‌گوید: سال‌ها انتظار داشتیم یک سیستم دوگانه از دو کوتوله سفید در نزدیکی ما پیدا کنیم، بنابراین وقتی برای اولین‌بار این سیستم با جرمی بسیار بالا را در آستانه کهکشان خود دیدم، بلافاصله هیجان‌زده شدم.

او ادامه می‌دهد: با همکاری تیمی بین‌المللی از اخترشناسان، چهار نفر از دانشگاه وارویک، بلافاصله به جست‌وجو برای شناسایی دقیق این سیستم پرداختیم و از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های نوری در جهان برای بررسی آن استفاده کردیم.

وقتی دیدم دوستاره تنها ۱/۶۰ فاصله زمین تا خورشید از یکدیگر فاصله دارند، سریعاً متوجه شدم این اولین سیستم دوگانه کوتوله سفید است که بدون شک به سوپرنوا نوع ۱a تبدیل خواهد شد، در زمانی که تقریباً به عمر کیهان نزدیک است.

انفجار قطعی این سیستم

سیستم جدید که جیمز کشف کرده، سنگین‌ترین سیستم دوگانه کوتوله سفید تأییدشده است و مجموع جرم آن ۱.۵۶ برابر جرم خورشید است. در این میزان جرم، این بدان معناست که ستاره‌ها قطعاً به انفجار خواهند رسید.

این انفجار ۲۳ میلیارد سال دیگر اتفاق خواهد افتاد و باوجود نزدیکی این سیستم به منظومه شمسی، سوپرنوا به‌هیچ‌وجه تهدیدی برای سیاره ما نخواهد بود.

در حال حاضر، کوتوله‌های سفید به‌آرامی در مدار یکدیگر می‌چرخند که بیش از ۱۴ ساعت طول می‌کشد. در طول میلیاردها سال، تابش امواج گرانشی باعث می‌شود دوستاره به هم نزدیک‌تر شوند تا جایی که در آستانه انفجار سوپرنوا، به سرعتی خواهند رسید که یک مدار را در ۳۰ تا ۴۰ ثانیه به پایان خواهند رساند.

دکتر اینگرید پِلیسولی، استاد دانشگاه وارویک و نویسنده سوم این تحقیق عقیده دارد این کشف بسیار مهم است. پیداکردن چنین سیستمی در نزدیکی کهکشان ما نشان می‌دهد این نوع سیستم‌ها باید نسبتاً رایج باشند، در غیر این صورت باید برای پیداکردن آنها به جست‌وجو و در مناطق دورتر از کهکشان خود می‌پرداختیم.

انفجار نادر و پیچیده سوپرنوا

در رویداد سوپرنوا، جرم از یک کوتوله به دیگری منتقل می‌شود که منجر به انفجار نادر و پیچیده‌ای خواهد شد. انفجار به‌صورت چهارگانه از چندین نقطه شروع و در نهایت این فرآیند باعث نابودی کامل سیستم می‌شود.

پایان درخشان این سیستم

میلیاردها سال آینده، این سوپرنوا به‌عنوان یک نقطه بسیار درخشان در آسمان شب ظاهر خواهد شد؛ انفجاری که می‌تواند تا ۱۰ برابر درخشان‌تر از ماه و ۲۰۰ هزار برابر درخشان‌تر از مشتری باشد.