روایتی از اندیشه‌های حسن مقدم در «ح.م یک پرتره»؛ این تئاتر مستند است
به گزارش خبرنگار مهر، داود زاهدی نویسنده و کارگردان نمایش «ح.م یک پرتره» که روایتگر زندگی و اندیشه‌های حسن مقدم، نویسنده و روشنفکر ایرانی است و این روزها در تماشاخانه انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می رود، درباره دغدغه‌هایی که موجب تولید این اثر شده است، گفت: در سال ۱۳۹۸ کتابی با نام «تئاتر، نمایش و هویت ملی» از عباس جوانمرد را خواندم. در این کتاب درباره نمایشنامه‌نویسان ایرانی قبل از مشروطه و بعد از آن مطالبی عنوان شده بود که از میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقا تبریزی شروع می‌شد و در ادامه به حسن مقدم می‌رسید. در این بین، زندگی حسن مقدم و طرز فکر و اندیشه او بسیار مورد توجه من قرار گرفت. این فرد با وجود سن کم، کارهای بزرگی انجام داده بود؛ از نوشتن مقاله در روزنامه‌ها و مجلات فرانسوی و آلمانی گرفته تا ارتباط با بزرگان دنیا و نویسندگی و اجرای تئاتر. در واقع این ایده از مطالعه کتاب استاد جوانمرد شکل گرفت که وی هم با لحنی پرشور درباره اینکه این افراد در تاریخ نمایش ما مغفول مانده‌اند و ما باید برای زنده نگه داشتن این میراث تلاش کنیم، صحبت کرده بود.
وی ادامه داد: در همان روزها فراخوانی از سوی مجموعه تئاتر شهر منتشر شد که در آن خواسته شده بود ایده‌های اولیه در قالب تئاتر مستند و دیگر گونه‌های اجرا به تئاتر شهر فرستاده شود. این فراخوان توسط امین عظیمی و با مدیریت وقت مجموعه آقای سعید اسدی تنظیم شده بود که طرح اولیه فرستاده شد و از بین حدود ۱۱۰ طرح، حدود ۱۵ طرح برگزیده شد که طرح ما نیز در میان آنها قرار داشت. پس از چند ماه پژوهش همراه با تمرین با گروه بازیگران که البته ابتدا بدون متن تمرین می‌کردیم مسئله کرونا به کلی تئاتر را تعطیل کرد و دیگر فرصتی برای اجرای کار وجود نداشت. تا اینکه با فراخوان اجرا در سال ۱۴۰۴ تماشاخانه انتظامی در این فراخوان شرکت کردم و طرح پذیرفته شد.
این کارگردان تئاتر همچنین درباره مخاطب هدف و بازخوردهایی که تاکنون دریافت کرده است، بیان کرد: در واقع نسل جوان و دانشجویان تئاتر مخاطب هدف کار من هستند؛ زیرا در دوران تحصیل هم به احتمال زیاد فقط نام حسن مقدم را به عنوان نویسنده نمایشنامه «جعفرخان از فرنگ برگشته» می‌شنوند و می‌خوانند و چیز زیادی درباره او نمی‌دانند. بازخوردها تا اینجا همگی مثبت بوده و تماشاگرانی داشتیم که در انتهای اجرا از من و گروه اجرا بابت معرفی همچین شخصیت بزرگی تشکر می‌کنند. فکر می‌کنم به شدت نیاز است که مردم تاریخ خودشان و انسان‌های دغدغه‌مند و دلسوز این کشور را بشناسند.
زاهدی همچنین درباره شرایط این روزهای جامعه تئاتر بیان کرد: هنر و خصوصاً تئاتر در مسیر تاریخی خودش دست‌خوش تغییرات، اعمال نظرهای سلیقه‌ای و فشار از سوی قدرتمندان و حکومت‌ها قرار گرفته اما هیچگاه متوقف نشده و همیشه مسیری برای ادامه و زنده نگه داشتن خود پیدا کرده است. حتی در عصر دیجیتال با وجود و حضور ابررسانه‌های تصویری و نمایشی، اما تئاتر همچنان اجرا می‌شود. چه بسا در اجرای خود از این امکانات بهره میبرد چنانچه در اجرای ما نیز این اتفاق افتاده و بخش زیادی از کار وابسته به پروجکشن و ویدیو آرت است. بنابراین تئاتر همیشه زنده است و به راه خود ادامه خواهد داد.
وی همچنین درباره همکاری با خانه هنرمندان بیان کرد: همکاری با خانه هنرمندان تجربه خوبی بود و من از این بابت راضی هستم و خصوصاً از آقای لاریان مدیر تماشاخانه انتظامی که در این زمینه همکاری زیادی با من و گروه داشت و راه را برای اجرا به خوبی تسهیل کرد، تشکر می‌کنم. اما ای کاش بودجه‌ای از سمت دولت و شهرداری برای تجهیز بیشتر این تماشاخانه اختصاص پیدا کند و شرایط بهتری را برای اجرای کارهای با کیفیت بالاتر به وجود بیاورد.
زاهدی در پایان درباره فرم اجرایی این اثر گفت: فرم اجرای این تئاتر در دسته تئاتر مستند قرار می‌گیرد که در اجرا با طراحی ویدیو آرت و تلفیق آن با بخش‌های دراماتیک و واقعیت، شکل جدیدی از اجرا را تجربه کردیم. هرآنچه در این نمایش دیده می‌شود در زندگی حسن مقدم وجود داشته و با بهره‌گیری از تکنیک ورباتیم انجام شده است. حتی برخی از دیالوگ‌های اثر از دست نوشته‌های حسن مقدم است که بدون تغییر و یا با تغییرات بسیار جزئی در متن نمایشنامه آورده شده است.
نمایش «ح.م یک پرتره» به نویسندگی و کارگردانی داود زاهدی هر شب ساعت ۲۰:۳۰ (به جز شنبه‌ها) در تماشاخانه انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می‌رود.
عکس از الهام ابراهیمی است.
منبع:مهر