بیت کوین چیست و چگونه کار می‌کند؟
بیت کوین (Bitcoin) یکی از هزاران ارز دیجیتال در جهان است که با نماد اختصاری BTC در بازار ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. ارز دیجیتال، رمز ارز، ارز رمز نگاری شده و کریپتوکارنسی، همه اصطلاحاتی است که برای اشاره به خانواده ارزهای مجازی استفاده می‌شود و بیت کوین نیز یکی از اعضای این خانواده و در واقع پدر همه ارزهای دیجیتال است. ما در مقاله معرفی ارز دیجیتال بیت کوین و کارکرد آن، به معرفی کامل محبوب ترین رمز ارز جهان پرداخته‌ایم.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین اولین ارز دیجیتال جهان است. برای درک بهتر بیت کوین، فرض کنید این ارز یک ورژن مجازی از پول است. شما می‌توانید از آن در خریدها استفاده کنید و در ازای خدمات بیت کوین بپردازید.
سکه‌هایی که در تصاویری مثل عکس زیر می‌بینید نوعی المان فیزیکی ساخته شده توسط طرفداران بیت کوین و فاقد ارزش هستند. بیت کوین چیز لمس کردنی نیست که بشود مثل یک سکه در دست گرفت و یا مثل اسکناس در گاو صندوق‌های فیزیکی قرار داد.
البته چیزی که در مورد استفاده گسترده از بیت کوین گفتیم در دنیای امروز هنوز حقیقت ندارد؛ در واقع بیت کوین را خیلی از کشورها هنوز به رسمیت نمی‌شناسد و دنیا در تکاپوی پذیرش یا عدم پذیرش آن است. در مقابل همه تلاشی که دولت‌ها برای محدود کردن بیت کوین انجام می‌دهند، گویا برخی از شرکت‌ها و نهادهای بزرگ آن را باور کرده و اقدام به خرید گسترده آن کرده‌اند؛ مثلا برخی از پلتفرم‌های پرداخت آنلاین بزرگ مثل پی پال (paypal) بیت کوین را قبول می‌کنند و می‌توانید آن جا به جای ارزهای فیات رایج، بیت کوین هم پرداخت کنید.
بیت کوین چگونه کار می‌کند؟
خیلی ساده، هر بیت کوین را می‌توان یک فایل رایانه‌ای تصور کرد که باید در محل ذخیره مخصوص خود در فضای دیجیتال نگهداری شود؛ به محل ذخیره ارزهای دیجیتال کیف پول ارز دیجیتال می‌گویند. هر شخص می‌تواند کیف پول ارز دیجیتال شخصی خود را داشته باشد و بیت کوین‌های خود را (یا مثلا درصدی از یک بیت کوین را) به کیف پول دیگران انتقال دهد یا برعکس.
بیت کوین طوری برنامه ریزی شده تا تاریخچه این نقل و انتقالات که همه در دنیای دیجیتال اتفاق می‌افتد در جایی به نام بلاک چین نگاشته شود. پس بلاک چین بیت کوین را می‌توان حافظه و تاریخچه تراکنش‌های بیت کوینی دانست؛ تاریخچه‌ای که به هیچ طریقی نمی‌توان آن را از بین برد یا تغییر داد. اطلاعاتی که روی بلاک چین بیت کوین ذخیره می‌شوند برای همه مردم دنیا در دسترس هستند و هر کسی در اینترنت می‌تواند اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بیت کوینی را آن جا ببیند.
چطور بیت کوین داشته باشیم؟
برای اینکه بیت کوین داشته باشید می‌توانید از سه راه اقدام کنید:
- با همین ارز فیاتی که در حساب بانکی خود دارید، از یک صرافی ارز دیجیتال مثل ” بیت 24 ” بیت کوین بخرید؛ یعنی ریال بدهید و بیت کوین بگیرید.
- می‌توانید در ازای خدماتی که به دیگران ارائه می‌دهید و در کسب و کارهایتان بیت کوین را در پرداخت‌ها بپذیرید.
- می‌توانید بیت کوین را استخراج کنید!
استخراج بیت کوین یعنی چه؟
استخراج یا همان ماین کردن (Mining) بیت کوین به طور خلاصه و ساده، به فرآیند حل یک مسئله اشاره می‌کند؛ فرض کنید در ازای حل یک مسئله ریاضی و پیدا کردن مجهول در معادلات، پاداش دریافت می‌کنید و آن پاداش همان بیت کوین است.
البته مسائه‌ای که در فرآیند استخرا ج بیت کوین باید حل کنید را نمی‌توانید به طور دستی و یا با ماشین حساب انجام دهید و برای اینکار به کامپیوترهای قدرتمند احتیاج دارید. به این کامپیوترهای قدرتمند که برای استخراج استفاده می‌شوند هم دستگاه استخراج یا ماینر (Miner) می‌گویند. تصویر زیر یک مزرعه استخراج را نشان می‌دهد؛ به این معنی که در این محل تعداد زیادی رایانه قدرتمند به عنوان ماینر در حال استخراج بیت کوین هستند.
شاید تابه حال در مورد مصرف بسیار زیاد برق ماینرها شنیده باشید. در واقع برخی طرفداران محیط زیست به این جنبه صنعت ارزهای دیجیتال انتقاد دارند و معتقدند که دستگاه‌های ماینر برق بسیار زیادی مصرف می‌کنند. این ادعا صحیح است، چون کامپیوترهای قدرتمند در سراسر جهان با تمام توان در حال حل مسئله هستند و بدیهی است که انرژی زیادی مصرف کنند.
چرا بیت کوین ارزشمند است؟
به جز پول، چیزهای ارزشمند دیگری هم در دنیا وجود دارند، مثل طلا یا الماس؛ یا مثلا در زمان‌های قدیم قوم آزتک از دانه‌های کاکائو به عنوان پول استفاده می‌کردند. بیت کوین هم ارزشمند است چون برخی مردم جهان می‌خواهند که ارزشمند باشد و از آن به عنوان ابزار پرداخت یا ذخیره ارزش استفاده کنند. اما چرا مردم بیت کوین را دوست دارند؟
بعضی از مردم به این دلیل که بیت کوین توسط هیچ نهاد متمرکزی کنترل نمی‌شوند و دولت‌ها در اداره آن دخیل نیستند طرفدار بیت کوین هستند. برخی دیگر هم به خاطر اینکه می‌توانند بیت کوین را بدون اینکه مجبور باشند هویت واقعی‌شان را فاش کنند در پرداخت‌ها استفاده کنند دوست دارند. بله درست است؛ با اینکه همه سوابق تراکنش‌های بیت کوین روی بلاک چین بیت کوین ذخیره می‌شود، اما نام واقعی کاربران به هیچ وجه ثبت نمی‌شود و هر کس فقط یک آدرس بیت کوینی برای خود دارد که آن هم بی نام و نشان است.
آیا استفاده از بیت کوین امن است؟
حال که گفتیم برای استفاده از بیت کوین نیازی به افشای هویت واقعی‌تان ندارید و آدرس‌های بیت کوینی همه بی نام و نشان هستند، ممکن است این سوال به وجود بیاید که آیا اصلا نگهداری بیت کوین به عنوان یک چیز ارزشمند منطقی است؟ آیا استفاده از بیت کوین راه مطمئنی برای پرداخت خدمات یا ذخیره ارزش است؟ به دلایلی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، پاسخ یک بله محکم است:
- به دلیل خاصیت بلاک چین و غیر قابل تغییر بودن اطلاعات در آن، بیت کوین‌ها غیر قابل کپی کردن، چندبار خرج شدن و ربوده شدن هستند. در واقع مالکیت بیت کوین‌ها تا ابد متعلق به کسی است که رمز کیف پول بیت کوینی که در آن ذخیره شده باشد را داشته باشد.
- اگر جای امنی برای ذخیره بیت کوین انتخاب کنید (مثلا از اپلیکیشن‌های معروف موبایلی استفاده کنید و در مورد نحوه استفاده از انواع کیف پول‌های ارز دیجیتال آگاه باشید) و به هر وبسایتی برای سپردن دارایی‌تان اعتماد نکنید، همیشه جای بیت کوین‌هایتان امن می‌ماند.
- تنها در صورتی یک نفر بیت کوین‌هایش را از دست می‌دهد که خودش کیف پول بیت کوینی‌اش را از دست بدهد (مثلا رمز آن را فراموش کند یا سارقی رمز کیف پولش را به دست آورد).
البته به دلیل افت و خیز قیمت بیت کوین در سال‌های اخیر، خیلی از مردم در مقابل به بیت کوین به دیده شک می‌نگرند و معتقدند که سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال منطقی نیست. این دیدگاه هم درست است و هم اشتباه؛ همیشه در هر سرمایه گذاری باید جمله “همه تخم مرغ‌هایت را در یک سبر نگذار” را آویزه گوشمان کنیم و البته در بازار ارزهای دیجیتال با آگاهی کامل نسبت به رمز ارزی که می‌خریم اقدام کنیم.